Kiedy trzeba zwrócić ulgę za kasę fiskalną?

---

Ustawowa ulga za zakup kasy fiskalnej wynosi do 90% wartości urządzenia, ale nie więcej niż 700 zł. Przepisy umożliwiają skorzystanie z takiej refundacji zarówno podatnikom VAT, jak i przedsiębiorcom zwolnionym z VAT oraz świadczącym wyłącznie usługi zwolnione. Warto jednak pamiętać, że te same regulacje prawne określają przypadki, w których wspomnianą ulgę należy w całości zwrócić. O jakie sytuacje konkretnie chodzi?

Zgodnie z art. 111 ust. 6 Ustawy o VAT, podatnicy zmuszeni są do zwrotu odliczonych lub zwróconych im sum, poniesionych na zakup urządzeń fiskalnych, w wypadku, gdy w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania: zaprzestaną działalności, otworzą likwidację firmy, ogłoszą upadłość, sprzedadzą przedsiębiorstwo albo zakład (oddział), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych lub dokonają odliczenia z naruszeniem warunków terminowości zgłoszenie liczby kas.

Istotne jest to, że trzyletni czas stosowania kasy, o którym mowa w przepisach, powinno wyliczać się zgodnie z art. 12 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Czyli od momentu uruchomienia danego urządzenia rejestrującego w trybie fiskalnym.

Zaprzestanie używania kasy

Termin „zaprzestanie używania” nie został sprecyzowany ani w ustawie o VAT, ani w Rozporządzeniu w sprawie odliczeń. Wątpliwości podatników w tym zakresie rozwiała interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (z dnia 25 kwietnia 2012 r., nr ITPP1/443-153/12/KM), w której wykazuje on, że: „(...) termin «zaprzestanie używania» zawarty w przepisie art. 111 ust. 6 ustawy należy interpretować w ten sposób, iż bez znaczenia pozostać muszą przyczyny, z jakich podatnik zaprzestał ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tzn. czy zaprzestanie używania było wynikiem nieumyślnego zdarzenia losowego, czy też wynikało bezpośrednio z zaplanowanego działania. (...)”

Zakończenie działalności gospodarczej

„Likwidacja firmy” jest na tyle jasnym stwierdzeniem, że nie ma konieczności specjalnie go rozwijać. W kontekście tego warunku, zobowiązującego podatnika do zwrotu całej ulgi uzyskanej z tytułu zakupu kasy fiskalnej, pamiętać należy o ujęciu urządzenia w remanencie likwidacyjnym.

Za podstawę opodatkowania powinno się przyjąć cenę rynkową towarów. Z racji tego, że wtórny rynek urządzeń fiskalnych właściwie nie istnieje, wartość kasy może się okazać minimalna. By ustrzec się przed sporami z organami podatkowymi, odnośnie ceny kasy bądź drukarki, można:

• odsprzedać to urządzenie serwisantowi przed formalną likwidacją działalności;
• fizycznie je zlikwidować, argumentując tę czynność zużyciem technicznym oraz brakiem perspektywy jej zbytu.

Sprzedaż przedsiębiorstwa

Podatnik, dokonujący sprzedaży firmy (oddziału), zobowiązany jest do oddania ulgi wykorzystanej przy nabyciu kasy rejestrującej jedynie w sytuacji, gdy nabywca jego przedsiębiorstwa (następca prawny) nie będzie realizował sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (§ 6 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia w sprawie odliczeń).

Zawieszenie firmy a zwrot ustawowej ulgi

Zawieszenie działalności gospodarczej to chwilowe zaprzestanie jej prowadzenia, które trwa od 30 dni do 24 miesięcy. Z takiej możliwości ma prawo skorzystać każdy jednoosobowy przedsiębiorca wpisany do CEIDG, o ile nie zatrudnia pracowników na podstawie umów o pracę. Odroczenie na jakiś czas prowadzenia działalności nie jest jednoznaczne z zaprzestaniem działalności, nie wywołuje zatem skutku w postaci obowiązku zwrotu ulgi uzyskanej z tytułu zakupu urządzenia fiskalnego.

Nawet jeśli po zawieszeniu działalności gospodarczej podatnik podejmie decyzję o jej likwidacji, to nie zawsze będzie zobligowany do zwrotu otrzymanej refundacji. Warunkiem jest wtedy to, by suma okresów użytkowania kasy rejestrującej (tj. w okresie przed zawieszeniem firmy oraz po jej zawieszeniu) przekroczyła 3 lata. Jednak w innym wypadku, gdy wspomniany czas będzie krótszy, przepisy zobligują już podatnika do zwrotu ustawowej ulgi za zakup kasy fiskalnej.

Sankcje za spóźniony przegląd techniczny kasy

Obowiązek przeprowadzenia terminowego przeglądu kasy spoczywa wyłącznie na właścicielu urządzenia fiskalnego. A taka kontrola techniczna musi odbywać się nie rzadziej niż co dwa lata. Jeżeli przedsiębiorca nie dopilnuje tej kwestii, poniesie konsekwencje wymienione w art. 111 ust. 6 ustawy o VAT. Jak wynika z przepisów, jeżeli podatnik w okresie trzech lat, licząc od dnia fiskalizacji, nie dokona w nakazanym terminie zgłoszenia kasy do przeglądu technicznego przez właściwy serwis, zobowiązany jest do zwrotu odliczonej lub otrzymanej z US refundacji.

Co więcej, funkcjonujące w Polsce regulacje prawne określają dodatkową karę za niedopilnowanie omawianych formalności. Zgodnie z przepisami, grzywna za brak wykonania przeglądu technicznego w odpowiednim terminie wynosi 300 zł i jest nakładana przez naczelnika Urzędu Skarbowego (właściwego dla danej działalności gospodarczej). Wówczas przedsiębiorca ma 14 dni na uregulowanie wspomnianej kwoty - licząc od dnia otrzymania decyzji w tej sprawie. Karę musi zapłacić w formie przelewu na konto wskazane przez Urząd Skarbowy.

Kiedy i jak należy dokonać zwrotu refundacji?

Podatnicy, którzy są płatnikami VAT, powinni dokonać zwrotu ulgi w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po:

• miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu, jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy miesięczne;
• kwartale, w którym powstały okoliczności uzasadniające dokonanie takiego zwrotu, jeżeli podatnik rozlicza podatek za okresy kwartalne.

Natomiast posiadacze urządzeń fiskalnych zwolnieni z VAT muszą zwrócić otrzymaną ulgę nie później niż do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaszły okoliczności uzasadniające dokonanie zwrotu. Co więcej, w obydwu przypadkach („watowców” i przedsiębiorców zwolnionych z VAT) przepisy wymagają w takich okolicznościach dokonania przelewu na rachunek właściwego Urzędu Skarbowego.